Ulubey Kanyonları

ULUBEY KANYONU'NUN JEOMORFOLOJİK OLUŞUMU ULUBEY VE BANAZ ÇAYI KANYONUNUN OLUŞUMUNDA NEO TEKTONİK HAREKETLERİN ETKİLERİ ÖZET        Araştırma alanımız, Ege Denizi'ne akan Büyük Menderes Irmağı'nın başlıca kollarından olan Banaz çayı ve Ulubey deresi'nin geçtiği yerlerdir. Bu yerler Ege Bölgesi'nin iç bölümlerinde yer almaktadır. Ulubey-Banaz kanyonları 500-100 m genişliğe,135-170 m derinliğe ve 40-45 km uzunluğa sahip olup Banaz,Ulubey akarsuları boyunca uzanmaktadır.3.zamanın sonlarından 4.zamanın başlarına kadar olan dikey tektonik hareketlerden etkilenmiştir.Buna bağlı olarak Türkiye'nin Ege yöresinde Horst-Graben sistemi şekil almıştır.Kanyonun oluşumu,Büyük Menderes Grabeni'nin çökmesiyle karstik oluşum süreciyle bağlantılıdır.Bölgedeki kireçli,kumlu,balçıklı kalker yapı üzerinde Ulubey ve Banaz Akarsuları'nın oluşumunun ardından Büyük Menderes Çöküğünün baskısıyla,bölgede görülen doğal yapının kendisini içinde bulunan vadiye doğru yontmasının bir sonucudur.       Büyük Menderes Grabeni'nin en az üç kez çökmesiyle birlikte yer aşındırma hareketleri (dinamik gençleşme)başladı ve böylece Ulubey Deresi'yle-Banaz Çayı'nın geçtiği bu bölgelerde derin menderes vadiler, eski vadiyi kuşatan tepeler ve teras şekiller meydana geldi. Profil analizlerine bakıldığında,kanyonun dikey doğrultusunda 10.-30. ve 50-55. metre seviyelerinde en az üç teras oluşumu görülür.Bunlara ilaveten,vadinin dik yamaçları boyunca huni biçimli karstik tepeler karstik oluşumların sonucu olarak ortaya çıkarlar.Banaz-Ulubey Kanyon Sistemi önemli eko-turistik potansiyele sahiptir.       Anahtar kelimeler: Kanyon, Neotektonik, Karstik oluşum, Batı Anadolu.   GİRİŞ      Türkiye'nin karstik topraklarında birçok kanyon bulunur. Özellikle bu tür karstik oluşum şekillerine Batı Toroslar da daha çok rastlanır. Bu oluşum Ege Bölgesi'nin, İç Batı Anadolu Bölümü'nde, kanyon vadilerin literatüre geçen en yeni örneğidir. Bu bölgenin kanyon ve karstik oluşum süreci Türkiye'nin diğer kanyonlarından biraz farklıdır.       Kanyon Vadi, Ege Bölgesi'nin iç kısımlarında yer alan Uşak Şehri'nin doğusunda başlar ve Büyük Menderes Grabeni'nin doğu ucunda yer alan Adıgüzel Barajı'na doğru uzanır(Şekil:1).Söz konusu kanyonun önemi; farklı seviyelerdeki şekillere, eski jeolojik vadiye terk edilmiş Menderes'e ve özel karstik arazi şekillerine sahip olmasından gelir. Banaz-Ulubey Kanyon Sistemi'nin oluşumu, dikey tektonik hareket ve akarsu aşındırması arasındaki yakın ilişkiyi göstermektedir. Diğer bir deyişle kanyon vadi boyunca görünen terk edilmiş menderes vadideki terasların seviyelerine bakarak fay hatlarının kırılma safhalarını gözlemleyebiliriz. Bu araştırma, kanyonun oluşumunu açıklamak için gerçekleştirilmiştir.

2.JEOMORFOLOJİK ÖZELLİKLER       Araştırma alanımız Ege Plato yüzeyinin iç bölümlerindeki tipik plato görünümüdür. Doğudan Sandıklı Dağı, Kuzeyden Murat Dağı, Güneyden tepelik alanla, Batıdan Boz Dağı ile çevrelenmiştir. Yüksekliği 700-750 m'dir. Platonun yüzeyindeki su, Banaz-Ulubey dereleri tarafından boşaltılır ve bu dereler Adıgüzel Barajı'ndaki Büyük Menderes Nehri ile birleşir.       Bu alanda; kanyon genişliğinin üst bölümü 500-100 m. arasında, plato yüzeylerindeki derinlik 135-170 m. civarlarında değişir. Bu özellikler; plato yüzeyinin Banaz-Ulubey Çayı tarafından derin şekilde ayrıldığını gösterir. Alanın, doğal bitki örtüsü Pinus brutia, ormanı ve çam ormanlarının yok olduğu maki topluluklarına rağmen, kanyonun yokuşları sade görünüm içindedir. Pinus, brutia küme toplulukları görülür.       Bu alanlar çayır yada hayvanların otlatıldığı alanlardır. Kanyonun taban genişliğinde meyve ve sebze bahçeleri vardır. Banaz Çayı Uşak'ın deri fabrikası tarafından kirletilmiştir. Bu sebeple nehirde balık sayısı oldukça azalmıştır.(şekil:2)

3. JEOMORFOLOJİK AŞINIM       Jeomorfolojik aşınımlar şu şekilde özetlenebilir (III. zaman)         1.Neojen Tektonik Hareket Ve Neojen Göl Havzasının Oluşumu       III. zaman boyunca, Anadolu'nun Batı kısmı dikey tektonik hareketlerden etkilenmiştir. Bu dönemde Menderes masifi fay oluşturarak ayrılmış, böylece Doğu-Batı ve Kuzey-Güney yönünde oluşan grabenler ya da havzalar oluşmuştur. Bu havzalar III. Zaman göllerle kaplanmış, yüksek yerlerden taşınan karbonatlı ve killi materyaller bu yörelerde birikmiştir.          2.III. Zamanın Sonlarındaki Akıntı Sisteminin İlk Gelişmeleri       III. zaman gölleri geri çekildikten sonra onu takip eden akıntılar dolan III. Zaman alanlarının Güney yönüne doğru ilerlemeye başlar. Menderes sistemi, killi ve kumlu kireç taşı ve kireçli tabakalara dönüşen yatay tabakalar üzerinde gelişir.         3.III. Zaman Sonlarında Ve IV. Zaman Başlarında Akıntının Kesilmesi       Bütün olarak, III. Zamanın sonları ve IV. Zamanın başları boyunca, Anadolu'nun Batı kısmı dikey tektonik hareketlerin etkisi altında kalır. Böylece Büyük Menderes ve Gediz diye adlandırılan grabenler oluşur. III. Zaman alanlarından akan akıntılar, Büyük Menderes Grabeni'nin aynı seviyedeki uyumu ile ilerleyerek kendisini önceki vadinin içinde keser.         4.IV. Zamanın Ortalarında Tektonik Süreç       Büyük Menderes Grabeni'nin büyük bir kısmı IV. Zamanın başlarında gerçekleşir. Bu zamanda, Büyük Menderes Grabeni'nin Kuzey kısmına yayılan Aydın Dağları'ndan taşınan maddeler, Aydın Dağları'nın kuzey köşesinde kalın ve büyük koloviyal yığılma şeklinde birikir. Büyük Menderes Grabeni'nin alçalması ile, nehir erozyonu yenilenir. Bu zamanda, nehir erozyonunun şiddeti ile terk edilmiş menderes şekli ortaya çıkar. Aslında yoğun erozyon vadinin derinleşmesine sebep olur.Terk edilmiş vadinin oluşumunun ve terk edilmiş menderesleri çevreleyen tepelerin, IV. zamanın başlarında oluştuğu bilinmektedir.         5.IV. Zamanın Orta Ve Sonlarında Fay Oluşum Hareketleri       Ege Bölgesindeki grabenler tekrar fay oluşum hareketlerine maruz kalır. Eski koloviyal yığılmalar, yeni fay oluşum hatlarından dolayı ayrılır ve eski fay oluşum hatları yenilenir. Bu ilerleme, grabenin alçalmasına yol açabilir ve III. Erozyon Dönemi'ne göre;şimdiki talveg (bir akarsu yatağının en derin yerlerini birleştiren çizgi) profili oluşur.Terk edilmiş menderesin oluşumu,Büyük Menderes Grabeni'nin son çöküşünün sonucu olarak ortaya çıkar. (Şekil3)

Sonuç olarak aşağıdaki seki ve terk edilmiş nehir vadisi seviyesi Ulubey-Banaz Kanyon Sistemi'nin arasında bulunur. 1. 700 m-750 m,plato yüzeyleri 2. 620 m-640 m Dönemeç adası tepesi gibi terk edilmiş menderes tarafından çevrelenen tepelere uyar, Mera Tepesi II.erozyon safhasına aittir.Bu erozyon safhası Büyük Menderes Grabeni'nin II. Çöküş aşamasıdır. 3. Dönemeç adası tepeciğindeki 575-580 m ve Mera Tepesi'ndeki 600 m(Şekil 4-5 Resim 2) seviyesi terkedilmiş menderes nehri yatağıdır. Ve bu Büyük Menderes Grabeni'nin 3. çöküş aşamasıdır. 4. 550-500 m kanyonun alçak kesiminden yüksek bölümüne doğru oluşan derenin şimdiki talveg seviyesidir.       Plato yüzeyine göre kanyonun sahip olduğu değişik seki seviyeleri 70-80 m/35-50 m/20-30 m(Şekil 5) olarak görülmektedir. 5. Fay Oluşum Hareketleri.

Şekil 4: Mera tepesinde terkedilmiş vadiyi gösteren blokdiagramlar dikey tektonik hareketler tarafından oluşan Büyük Menderes'in temel seviyesinin alçaldığı çok halkalı vadi şeklinin oluşumunu gösterir. Diğer bir deyişle, Büyük Menderes Grabeni'nin çöküşü yoğun bir nehir erozyonuna sebep olur. İç Anadolu Platosu'nun şekli III. zaman seki oluşumu şeklinin aşağıya doğru kesimi ile bağlantılıdır.       Şekil 5: Uşak-Banaz Kanyonun Vadi Ve Talveg Profilleri. Bu profillerde alçalan zemin seviyesini gösteren en az 3 temel basamak vardır. Dikey tektonik hareketler Büyük Menderes Grabeni'nin alçalmasına neden olur.        TURİZM POTANSİYELİ       Uşak-Banaz Kanyonu hem bilimsel bir öneme, hem de bir turizm potansiyeline sahiptir. Tektonik evrim ve nehir aşındırması arasındaki ilişkileri gözlemlemek isteyenler, bu nedenlerden dolayı Uşak-Banaz Kanyon alanına gitmelidir. Çünkü bahsedilen alan sel erozyonu bakımından ve tektonik aktivitelerin şekli yönünden sıradışı örneklere sahiptir. İkinci önemi ise; doğa turizm aktiviteleridir. Treking, doğa yürüyüşü aktiviteleri bunlardandır.       Derin vadi boyunca uzanan uçurumlar manzara amaçlı yürüyüş için, kanyon vadisindeki dik eğimler de dağ yürüyüşü ve tırmanış için çok uygun yerlerdir.       Doğa turizmi potansiyellerini ve araştırma alanının tanıtımı için, sivil organizasyonlar, Uşak'taki Fakülteler veya Afyon Kocatepe Üniversitesi turizm projeleri hazırlayabilirler. SONUÇ       1. Ulubey-Banaz kanyon sisteminin şekli kireç taşlarının önce kimyasal aşınmasının ve sonra mekanik aşınmasının bir sonucudur.       2. Kanyon sisteminin derinliği dikey tektonik hareketler ile Büyük Menderes Grabeni'nin çökmesiyle bağlantılıdır.       3. Büyük Menderes'in çöküntü boyutları kanyon boyunca sekilerin seviyesini belirler. Terk edilmiş menderesler, eski nehir yatakları ve sekiler tektonik yenilenmeyi gösterir.       4. Büyük Menderes Grabeni'nde oluşan üç temel çöküntü periyotları Ulubey-Banaz Kanyonu boyunca gözlemlenir.       5. Kanyondaki farklı yüksekliklerdeki sekiler, terk edilmiş menderes vadisi, kanyonun zemininden yükselen tepecikler; taban seviyesinin alçalmasına öncülük eden birkaç dairesel oluşumu, halka biçimli manzarayı sunar. KAYNAKÇA:       ATALAY,İ.1987,Türkiye Jeomorfolojisine Giriş.Ege Ünv. Yay. İzmir       ATALAY,İ. Türkiye coğrafyası ve Jeopolitiği. META Bas.İzmir       ATALAL,İ. 2002,Batı Anadolu'nun Şekillenmesinde Neotektonik Hareketlerin Etkileri.(Türkiye-Romanya coğrafi akademik seminerinden)      ANKAYay.İstanbul       ADDY,D.,DEMİR,T.,BRIGLAND,D.R., VELDKAMP,A.,STEMERDINK,C.,SCHRIEK,T. ve WESTAWAY,R.,2005 Batı Türkiye'de Pleistosen döneme ait eğimli akarsu seki örneği.Kuaterner (4. Zaman) Araştırması.63:339-346.       MTA, Türkiye'nin Jeolojik Haritası,Ölçek 1/500000,MTA Yay.,Ankara       ATALAY, İ. IELENICZ M., BALTEANU, D., ARI Y., Doğal Çevre ve Uygarlık, 3. Türkiye-Romanya Coğrafi Akademik Semineri, Zeytinli/Balıkesir 15-24 Eylül 2004, Sayfa No: 101-110

 

ULUBEY KANYONU’NUN JEOMORFOLOJİK OLUŞUMU
ULUBEY-AVGAN KANYONUNUN OLUŞUMUNDA
NEO TEKTONİK HAREKETLERİN ETKİLERİ

ÖZET
 

     Araştırma alanımız, Ege Denizi’ne akan Büyük Menderes Irmağı’nın başlıca kollarından olan Banaz çayı ve Ulubey deresi’nin geçtiği yerlerdir. Bu yerler Ege Bölgesi’nin iç bölümlerinde yer almaktadır. Ulubey-UŞAK kanyonları 500-100 m genişliğe,135-170 m derinliğe ve 40-45 km uzunluğa sahip olup Banaz,Ulubey akarsuları boyunca uzanmaktadır.3.zamanın sonlarından 4.zamanın başlarına kadar olan dikey tektonik hareketlerden etkilenmiştir.Buna bağlı olarak Türkiye’nin Ege yöresinde Horst-Graben sistemi şekil almıştır.Kanyonun oluşumu,Büyük Menderes Grabeni’nin çökmesiyle karstik oluşum süreciyle bağlantılıdır.Bölgedeki kireçli,kumlu,balçıklı kalker yapı üzerinde Ulubey ve Banaz Akarsuları’nın oluşumunun ardından Büyük Menderes Çöküğünün baskısıyla,bölgede görülen doğal yapının kendisini içinde bulunan vadiye doğru yontmasının bir sonucudur.
     Büyük Menderes Grabeni’nin en az üç kez çökmesiyle birlikte yer aşındırma hareketleri (dinamik gençleşme)başladı ve böylece Ulubey Deresi’yle-Banaz Çayı’nın geçtiği bu bölgelerde derin menderes vadiler, eski vadiyi kuşatan tepeler ve teras şekiller meydana geldi. Profil analizlerine bakıldığında,kanyonun dikey doğrultusunda 10.-30. ve 50-55. metre seviyelerinde en az üç teras oluşumu görülür.Bunlara ilaveten,vadinin dik yamaçları boyunca huni biçimli karstik tepeler karstik oluşumların sonucu olarak ortaya çıkarlar.UŞAK-Ulubey Kanyon Sistemi önemli eko-turistik potansiyele sahiptir.
     Anahtar kelimeler: Kanyon, Neotektonik, Karstik oluşum, Batı Anadolu.

GİRİŞ

     Türkiye’nin karstik topraklarında birçok kanyon bulunur. Özellikle bu tür karstik oluşum şekillerine Batı Toroslar da daha çok rastlanır. Bu oluşum Ege Bölgesi’nin, İç Batı Anadolu Bölümü’nde, kanyon vadilerin literatüre geçen en yeni örneğidir. Bu bölgenin kanyon ve karstik oluşum süreci Türkiye’nin diğer kanyonlarından biraz farklıdır.
     Kanyon Vadi, Ege Bölgesi’nin iç kısımlarında yer alan Uşak Şehri’nin doğusunda başlar ve Büyük Menderes Grabeni’nin doğu ucunda yer alan Adıgüzel Barajı’na doğru uzanır(Şekil:1).Söz konusu kanyonun önemi; farklı seviyelerdeki şekillere, eski jeolojik vadiye terk edilmiş Menderes’e ve özel karstik arazi şekillerine sahip olmasından gelir. UŞAK-Ulubey Kanyon Sistemi’nin oluşumu, dikey tektonik hareket ve akarsu aşındırması arasındaki yakın ilişkiyi göstermektedir. Diğer bir deyişle kanyon vadi boyunca görünen terk edilmiş menderes vadideki terasların seviyelerine bakarak fay hatlarının kırılma safhalarını gözlemleyebiliriz. Bu araştırma, kanyonun oluşumunu açıklamak için gerçekleştirilmiştir.

1.JEOLOJİK YAPI
     Araştırma alanı, Türkiye’nin en eski kütlelerinden biri olan menderes(Saruhan-Menteşe) paleozoik (1. jeolojik zaman) kütlesi üzerine odaklaştırılmıştır. 3. zaman (neozoik) toprak oluşumu bir kütle üzerinde uzanır.3. zaman toprak çöküntüsüyle meydana gelen oluşum; kireç taşları, kumlu kireç taşları, killi kireç taşlarıyla değişir. Fakat bunların çoğu yumuşak kireç taşlarından oluşur. Tabakaların kalınlığı birkaç cm ve çeşitli metreler arasında değişir.Yatay tabakalar yaygındır.Kumlu kireç taşları arasında mağaralar vardır.(Şekil.1)
2.JEOMORFOLOJİK ÖZELLİKLER
     Araştırma alanımız Ege Plato yüzeyinin iç bölümlerindeki tipik plato görünümüdür. Doğudan Sandıklı Dağı, Kuzeyden Murat Dağı, Güneyden tepelik alanla, Batıdan Boz Dağı ile çevrelenmiştir. Yüksekliği 700-750 m’dir. Platonun yüzeyindeki su, Banaz-Ulubey dereleri tarafından boşaltılır ve bu dereler Adıgüzel Barajı’ndaki Büyük Menderes Nehri ile birleşir.
     Bu alanda; kanyon genişliğinin üst bölümü 500-100 m. arasında, plato yüzeylerindeki derinlik 135-170 m. civarlarında değişir. Bu özellikler; plato yüzeyinin Banaz-Ulubey Çayı tarafından derin şekilde ayrıldığını gösterir. Alanın, doğal bitki örtüsü Pinus brutia, ormanı ve çam ormanlarının yok olduğu maki topluluklarına rağmen, kanyonun yokuşları sade görünüm içindedir. Pinus, brutia küme toplulukları görülür.
     Bu alanlar çayır yada hayvanların otlatıldığı alanlardır. Kanyonun taban genişliğinde meyve ve sebze bahçeleri vardır. Banaz Çayı Uşak’ın deri fabrikası tarafından kirletilmiştir. Bu sebeple nehirde balık sayısı oldukça azalmıştır.(şekil:2)(ÇEVİRMENİN NOTU:Kirliliğin bir nedeni de Uşak ın evsel atıklarının arıtılmadan bu bölgeye akan ve Ulubey kanyonlarından geçen Dokuzsele deresine yönlendirilmesidir.Bu kirlilik Kanyonlardan sonra Adıgüzel Barajını ve Büyük Menderesle birlikte Ege Denizine ulaşır. YETKİLİLERE
DUYURULUR.)

 

3. JEOMORFOLOJİK EVRİM
     Jeomorfolojik evrimler şu şekilde özetlenebilir (III. zaman)
1.Neojen Tektonik Hareket Ve Neojen Göl Havzasının Oluşumu
     III. zaman boyunca, Anadolu’nun Batı kısmı dikey tektonik hareketlerden etkilenmiştir. Bu dönemde Menderes masifi fay oluşturarak ayrılmış, böylece Doğu-Batı ve Kuzey-Güney yönünde oluşan grabenler ya da havzalar oluşmuştur. Bu havzalar III. Zaman göllerle kaplanmış, yüksek yerlerden taşınan karbonatlı ve killi materyaller bu yörelerde birikmiştir.
2.III. Zamanın Sonlarındaki Akıntı Sisteminin İlk Gelişmeleri
     III. zaman gölleri geri çekildikten sonra onu takip eden akıntılar dolan III. Zaman alanlarının Güney yönüne doğru ilerlemeye başlar. Menderes sistemi, killi ve kumlu kireç taşı ve kireçli tabakalara dönüşen yatay tabakalar üzerinde gelişir.
3.III. Zaman Sonlarında Ve IV. Zaman Başlarında Akıntının Kesilmesi
     Bütün olarak, III. Zamanın sonları ve IV. Zamanın başları boyunca, Anadolu’nun Batı kısmı dikey tektonik hareketlerin etkisi altında kalır. Böylece Büyük Menderes ve Gediz diye adlandırılan grabenler oluşur. III. Zaman alanlarından akan akıntılar, Büyük Menderes Grabeni’nin aynı seviyedeki uyumu ile ilerleyerek kendisini önceki vadinin içinde keser.
4.IV. Zamanın Ortalarında Tektonik Süreç
     Büyük Menderes Grabeni’nin büyük bir kısmı IV. Zamanın başlarında gerçekleşir. Bu zamanda, Büyük Menderes Grabeni’nin Kuzey kısmına yayılan Aydın Dağları’ndan taşınan maddeler, Aydın Dağları’nın kuzey köşesinde kalın ve büyük koloviyal yığılma şeklinde birikir. Büyük Menderes Grabeni’nin alçalması ile, nehir erozyonu yenilenir. Bu zamanda, nehir erozyonunun şiddeti ile terk edilmiş menderes şekli ortaya çıkar. Aslında yoğun erozyon vadinin derinleşmesine sebep olur.Terk edilmiş vadinin oluşumunun ve terk edilmiş menderesleri çevreleyen tepelerin, IV. zamanın başlarında oluştuğu bilinmektedir.
5.IV. Zamanın Orta Ve Sonlarında Fay Oluşum Hareketleri
     Ege Bölgesindeki grabenler tekrar fay oluşum hareketlerine maruz kalır. Eski koloviyal yığılmalar, yeni fay oluşum hatlarından dolayı ayrılır ve eski fay oluşum hatları yenilenir. Bu ilerleme, grabenin alçalmasına yol açabilir ve III. Erozyon Dönemi’ne göre;şimdiki talveg (bir akarsu yatağının en derin yerlerini birleştiren çizgi) profili oluşur.Terk edilmiş menderesin oluşumu,Büyük Menderes Grabeni’nin son çöküşünün sonucu olarak ortaya çıkar. (Şekil3)

 

     Sonuç olarak aşağıdaki seki ve terk edilmiş nehir vadisi seviyesi Ulubey-Banaz Kanyon Sistemi’nin arasında bulunur.
1. 700 m-750 m,plato yüzeyleri
2. 620 m-640 m Dönemeç adası tepesi gibi terk edilmiş menderes tarafından çevrelenen tepelere uyar, Mera Tepesi II.erozyon safhasına aittir.Bu erozyon safhası Büyük Menderes Grabeni’nin II. Çöküş aşamasıdır.
3. Dönemeç adası tepeciğindeki 575-580 m ve Mera Tepesi’ndeki 600 m(Şekil 4-5 Resim 2) seviyesi terkedilmiş menderes nehri yatağıdır. Ve bu Büyük Menderes Grabeni’nin 3. çöküş aşamasıdır.
4. 550-500 m kanyonun alçak kesiminden yüksek bölümüne doğru oluşan derenin şimdiki talveg seviyesidir.
     Plato yüzeyine göre kanyonun sahip olduğu değişik seki seviyeleri 70-80 m/35-50 m/20-30 m(Şekil 5) olarak görülmektedir.
5. Fay Oluşum Hareketleri.

 

     Şekil 4: Mera tepesinde terkedilmiş vadiyi gösteren blokdiagramlar dikey tektonik hareketler tarafından oluşan Büyük Menderes’in temel seviyesinin alçaldığı çok halkalı vadi şeklinin oluşumunu gösterir. Diğer bir deyişle, Büyük Menderes Grabeni’nin çöküşü yoğun bir nehir erozyonuna sebep olur. İç Anadolu Platosu’nun şekli III. zaman seki oluşumu şeklinin aşağıya doğru kesimi ile bağlantılıdır.
     Şekil 5: Uşak-Ulubey Kanyonun Vadi Ve Talveg Profilleri. Bu profillerde alçalan zemin seviyesini gösteren en az 3 temel basamak vardır. Dikey tektonik hareketler Büyük Menderes Grabeni’nin alçalmasına neden olur.
TURİZM POTANSİYELİ
     Uşak-Ulubey Kanyonu hem bilimsel bir öneme, hem de bir turizm potansiyeline sahiptir. Tektonik evrim ve nehir aşındırması arasındaki ilişkileri gözlemlemek isteyenler, bu nedenlerden dolayı Uşak-Ulubey Kanyon alanına gitmelidir. Çünkü bahsedilen alan sel erozyonu bakımından ve tektonik aktivitelerin şekli yönünden sıradışı örneklere sahiptir. İkinci önemi ise; doğa turizm aktiviteleridir. Treking, doğa yürüyüşü aktiviteleri bunlardandır.
     Derin vadi boyunca uzanan uçurumlar manzara amaçlı yürüyüş için, kanyon vadisindeki dik eğimler de dağ yürüyüşü ve tırmanış için çok uygun yerlerdir.
     Doğa turizmi potansiyellerini ve araştırma alanının tanıtımı için, sivil organizasyonlar, Uşak’taki Fakülteler veya Afyon Kocatepe Üniversitesi turizm projeleri hazırlayabilirler.
SONUÇ
     1. Ulubey-Avgan kanyon sisteminin şekli kireç taşlarının önce kimyasal aşınmasının ve sonra mekanik aşınmasının bir sonucudur.
     2. Kanyon sisteminin derinliği dikey tektonik hareketler ile Büyük Menderes Grabeni’nin çökmesiyle bağlantılıdır.
     3. Büyük Menderes’in çöküntü boyutları kanyon boyunca sekilerin seviyesini belirler. Terk edilmiş menderesler, eski nehir yatakları ve sekiler tektonik yenilenmeyi gösterir.
     4. Büyük Menderes Grabeni’nde oluşan üç temel çöküntü periyotları Ulubey-Banaz Kanyonu boyunca gözlemlenir.
     5. Kanyondaki farklı yüksekliklerdeki sekiler, terk edilmiş menderes vadisi, kanyonun zemininden yükselen tepecikler; taban seviyesinin alçalmasına öncülük eden birkaç dairesel oluşumu, halka biçimli manzarayı sunar.
KAYNAKÇA:
     ATALAY,İ.1987,Türkiye Jeomorfolojisine Giriş.Ege Ünv. Yay. İzmir
     ATALAY,İ. Türkiye coğrafyası ve Jeopolitiği. META Bas.İzmir
     ATALAL,İ. 2002,Batı Anadolu’nun Şekillenmesinde Neotektonik Hareketlerin Etkileri.(Türkiye-Romanya coğrafi akademik seminerinden)      ANKAYay.İstanbul
     ADDY,D.,DEMİR,T.,BRIGLAND,D.R.,
VELDKAMP,A.,STEMERDINK,C.,SCHRIEK,T. ve WESTAWAY,R.,2005 Batı Türkiye’de Pleistosen döneme ait eğimli akarsu seki örneği.Kuaterner (4. Zaman) Araştırması.63:339-346.
     MTA, Türkiye’nin Jeolojik Haritası,Ölçek 1/500000,MTA Yay.,Ankara
     ATALAY, İ. IELENICZ M., BALTEANU, D., ARI Y., Doğal Çevre ve Uygarlık, 3. Türkiye-Romanya Coğrafi Akademik Semineri, Zeytinli/Balıkesir 15-24 Eylül 2004, Sayfa No: 101-110